English

Profiadau Menywod yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18


Chwilio
Chwilio uwch

Pori'r casgliad


Trefnwyd yn ôl enw

Marie Beckers

Man geni: Gwlad Belg

Gwasanaeth: Athrawes, ffoadures

Nodiadau: Roedd Marie Becker yn un o’r ffoaduriaid o Wlad Belg a letyai yn Nhreffynnon, ac ymddengys mai hi oedd llefarydd y grŵp. Adroddwyd am ei phenodi i ddysgu plant o Wlad Belg gyn Ysgol Sir Treffynnon yn y wasg Gymreig a Saesneg.

Cyfeirnod: WaW0399

Adroddiad am benodiad Marie Becker yn Ysgol Sir Treffynnon. Flintshire Observer 21ain Ionawr 1915.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am benodiad Marie Becker yn Ysgol Sir Treffynnon. Flintshire Observer 21ain Ionawr 1915.

Adroddiad am benodiad Marie Becker yn Ysgol Sir Treffynnon. Y Brython Ionawr 21ain, 1915.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am benodiad Marie Becker yn Ysgol Sir Treffynnon. Y Brython Ionawr 21ain, 1915.


Minna Amelia Benner (née MacFarlane)

Man geni: Yr Alban

Gwasanaeth: Meddyg, 1914 - 1934

Marwolaeth: 1962, Achos anhysbys

Nodiadau: Minna Benner oedd un o’r menywod cyntaf i gymhwyo’n feddyg ym Mhrifysgol Glasgow, yn 1897. Ar ôl treulio rhai blynyddoedd yn Iwerddon, yn gweithio fel Swyddog Iechyd Cynorthwyol, symudodd i Gasnewydd yn Swyddog Meddygol Cynorthwyol mewn Ysgolion yn 1914. Yn 1917 daeth yn swtddog meddygol cyntaf Casnewydd ar gyfer y Cynllun Mamolaeth a Lles Plant. Roedd ganddi ddiddordeb arbennig ym maetheg plant (cyhoeddwyd papur ganddi ar y pwnc yn y Perspectives in public Health yn 1924), ac roedd yn ffeminydd a diddordeb mewn diwygio cymdeithasol. Bu fyw tan ei bod yn 99 oed.

Ffynonellau: British Medical Journal, Who’s Who in Newport 1920

Cyfeirnod: WaW0408

Pennawd y papur a roddodd Minna Benner, Ebrill 1924

Pennawd y papur

Pennawd y papur a roddodd Minna Benner, Ebrill 1924

Cyhoeddiad am benodi Minna Benner, 1914

Cyhoeddiad

Cyhoeddiad am benodi Minna Benner, 1914


Alys Bertie Perkins (née Sandbrook)

Man geni: Abertawe

Gwasanaeth: Penswyddog a Phwyllgorwraig, British Red Cross

Nodiadau: Roedd Alys Bertie Perkins yn Benswyddog ac Ysgrifennydd Cymdeithas y Groes Goch Abertawe, ac yn benswyddog yng ngofal recriwtio ar draws sir Forgannwg. Erbyn yn gynnar yn 1918 nodid mai yn Abertawe yr oedd y nifer mwyaf o welyau Croes Goch ledled de Cymru. Gwobrwywyd hi â’r OBE yn Ionawr 1918, a disgrifir hi yn y Cambria Daily Leader fel gweithwraig a threfnydd frwdfrydig a phoblogaidd y Groes Goch yn Sgeti.

Cyfeirnod: WaW0369

Llun o Alys Bertie Perkins OBE, rhan o Gasgliadau Menywod mewn Gwaith yr Imperial War Museum. rn

Alys Bertie Perkins

Llun o Alys Bertie Perkins OBE, rhan o Gasgliadau Menywod mewn Gwaith yr Imperial War Museum. rn

Hysbyseb ar gyfer cwrs Croes Goch mewn Cymorth Cyntaf a nyrsio. Cambria Daily Leader 22ain Chwefror, 1916.

Hysbyseb papur newydd

Hysbyseb ar gyfer cwrs Croes Goch mewn Cymorth Cyntaf a nyrsio. Cambria Daily Leader 22ain Chwefror, 1916.


Atodiad i’r Edinburgh Gazette, yn cynnwys gwobrwyo Alys Bertie Perkins â’r OBE, Ionawr 9fed 1918.

Edinburgh Gazette

Atodiad i’r Edinburgh Gazette, yn cynnwys gwobrwyo Alys Bertie Perkins â’r OBE, Ionawr 9fed 1918.


E Bethel

Man geni: Talywaun ?

Gwasanaeth: Gweithwraig mewn Ffatri Arfau Rhyfel

Nodiadau: Cofnodir enw E Bethel yn Weithwraig mewn Ffatri Arfau Genedlaethol ar Restr Anrhydedd Eglwys y Bedyddwyr Pisgah, Talywaun. Ni wyddys rhagor amdani.

Cyfeirnod: WaW0293

Enw E Bethel ar Restr Anrhydedd Eglwys y Bedyddwyr Pisgah, Talywaun

Rhestr Anrhydedd

Enw E Bethel ar Restr Anrhydedd Eglwys y Bedyddwyr Pisgah, Talywaun


Margaret Walker Bevan

Man geni: Abertawe

Gwasanaeth: Nyrs, QAIMNS

Marwolaeth: 1915 - 1919, Achos anhysbys

Nodiadau: Ganwyd hi yn Abertawe yn 1883. Hyfforddodd Margaret yn nyrs yn Coventry a gweithiodd wedyn yn Barnsley. Yn gynnar yn 1915 ymunodd â staff yr Ysbyty Milwrol Cymreig, Netley. Cynlluniwyd yr Ysbyty Cymreig i fod yn symudol, ac ymhen dim paciwyd popeth a’i anfon gyda’i staff i Deolali yn India. Gweithiodd Margaret yno, ac ym Mesopotamia, tan fis Rhagfyr 1919. Ar ôl y rhyfel daeth yn Fetron yn Ysbyty Goffa Newydd Farnborough, Surrey.

Ffynonellau: People’s Collection Wales

Cyfeirnod: WaW0429

Ward yn yr Ysbyty Gymreig, Deolali. Saif Margaret ar y chwith. Diolch i Dave Gordon.

Llun

Ward yn yr Ysbyty Gymreig, Deolali. Saif Margaret ar y chwith. Diolch i Dave Gordon.

Margaret mewn ysbyty mewn pabell, efallai yn Basra, Mesopotamia. Diolch i Dave Gordon.

Llun

Margaret mewn ysbyty mewn pabell, efallai yn Basra, Mesopotamia. Diolch i Dave Gordon.


Disgrifiad o Ysbyty Milwrol Cymreig, Netley. 'The Hospital' 24 Hydref 1914.

Erthygl mewn cylchgrawn

Disgrifiad o Ysbyty Milwrol Cymreig, Netley. 'The Hospital' 24 Hydref 1914.


Minnie Bevan

Man geni: Abertawe

Gwasanaeth: Gweithwraig mewn Ffatri Arfau Rhyfel

Nodiadau: Dioddefodd sioc ond goroesodd y ddamwain a laddodd Gwendoline (Gwenllian) Williams a Sarah Jane Thomas 8fed Ionawr 1919

Cyfeirnod: WaW0085

Cyfeiriad at Minnie Bevan mewn adroddiad papur newydd, Carmarthen Journal Ionawr 1919

Adroddiad papur newydd am ffrwydrad

Cyfeiriad at Minnie Bevan mewn adroddiad papur newydd, Carmarthen Journal Ionawr 1919


Helen Beveridge

Man geni: Y Fenni ?

Gwasanaeth: Nyrs, Scottish Womens Hospitals, November 1916 - September 1919

Nodiadau: Ganwyd Helen yn 1887 a gwirfoddolodd ar gyfer Ysbytai Menywod yr Alban yn Nhachwedd 1916. Gadawodd am Salonica ar unwaith. Arhosodd yn Serbia hyd nes iddi gael ei hanfon adre yn glaf yn haf 1919. Enillodd fedal y Groes Goch Serbaidd Frenhinol am ei gwaith yno.

Cyfeirnod: WaW0274

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Helen Beveridge.

Cerdyn cofnod y Groes Goch

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Helen Beveridge.

Caption [Cy]	Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Helen Beveridge (cefn)

Cerdyn cofnod y Groes Goch (cefn)

Caption [Cy] Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Helen Beveridge (cefn)


Adroddiad am rodd o oriawr i Helen Beveridge yn Eglwys y Bedyddwyr Stryd Frogmore, Abergavenny Chronicle 24ain Tachwedd 1916

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am rodd o oriawr i Helen Beveridge yn Eglwys y Bedyddwyr Stryd Frogmore, Abergavenny Chronicle 24ain Tachwedd 1916

Adroddiad am ddychweliad Helen o Serbia. Abergavenny Chronicle 26ain Medi 1919

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am ddychweliad Helen o Serbia. Abergavenny Chronicle 26ain Medi 1919


Mary Lavinia Beynon

Man geni: ASbertawe ?

Gwasanaeth: Bydwraig

Nodiadau: Cafodd Mary Beynon, 40 oed, ei chyhuddo o lofruddio Esther Davies [qv]. Cyhuddwyd hi o ddefnyddio offeryn i wneud erthyliad, ac o ganlyniad bu Esther Davies farw. Cafodd Mary, a oedd yn wraig i Arolygydd gyda’r Heddlu, ei chael yn ddieuog yn Nhachwedd 1919.

Cyfeirnod: WaW0303

Argraff arlunydd o Mary Beynon, Cambria Daily Leader 9fed Medi 1919.

Argraff arlunydd

Argraff arlunydd o Mary Beynon, Cambria Daily Leader 9fed Medi 1919.

Adroddiad am y cyhuddiad yn erbyn Mary Beynon. Cambria Daily Leader 11eg Awst 1919.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am y cyhuddiad yn erbyn Mary Beynon. Cambria Daily Leader 11eg Awst 1919.


Adroddiad am y ddedfryd ddieuog. Adroddiad am y cyhuddiad yn erbyn Mary Beynon. Cambria Daily Leader 11eg Awst 1919.

Adrodiad papur newydd

Adroddiad am y ddedfryd ddieuog. Adroddiad am y cyhuddiad yn erbyn Mary Beynon. Cambria Daily Leader 11eg Awst 1919.


Caroline Emily Booker (née Lindsay)

Man geni: Glanafon, Sir Forgannwg

Gwasanaeth: Is-lywydd , VAD, 1909-1919

Nodiadau: Daeth Mrs Booker yn weddw yn 1887. Hi oedd sylfaenydd mintai leol Morgannwg o’r VAD (22) yn 1909. Ymddengys iddi symbylu defnyddio Tuscar House, Southerndown, yn Ysbyty’r Groes Goch ym mis Mai 1915, a bu’r rhan fwyaf o’i 7 merch yn chwarae rhan o bwys neu un fechan yn rhedeg yr Ysbyty. [qv Etta,Ellen, Mabel, Ethel and Dulcie Booker]. Darparodd Mrs Booker gar a phetrol i gludo cleifion i ac o orsaf Penybont 5 milltir i ffwrdd.

Cyfeirnod: WaW0470

Cofnod am Mrs Booker yn  The County Families of the United Kingdom, Edward Walford (yr argraffiad hwn, tua 1920)

Cofnod am Caroline Booker

Cofnod am Mrs Booker yn The County Families of the United Kingdom, Edward Walford (yr argraffiad hwn, tua 1920)

Cerdyn y Groes Goch ar gyfer Caroline Emily Booker

Cerdyn Cofnod y Groes Goch

Cerdyn y Groes Goch ar gyfer Caroline Emily Booker


Cerdyn y Groes Goch ar gyfer Caroline Booker yn dangos ei gweithgaredd ar ran VAD.

Cerdyn Cofnod y Groes Goch (cefn)

Cerdyn y Groes Goch ar gyfer Caroline Booker yn dangos ei gweithgaredd ar ran VAD.

Ysbyty’r Groes Goch Tuscar House Southerndown. Defnyddiwyd y tŷ’n ysbyty yn ystod yr Ail Ryfel Byd hefyd.

Tuscar House

Ysbyty’r Groes Goch Tuscar House Southerndown. Defnyddiwyd y tŷ’n ysbyty yn ystod yr Ail Ryfel Byd hefyd.


Dulcie Booker

Man geni: Southerndown ?

Gwasanaeth: Nyrs, Chwaer-mewn-gofal, Trysorydd, Ysgrifennydd Ariannol, VAD, 1914/10/01 – 1919/04/30

Nodiadau: Rheolai Dulcie Booker y cyllid ar gyfer sefydlu Ysbyty Tuscar House yn ogystal â chostau beunyddiol ei redeg. O 1917 ymlaen hi oedd y Chwaer-yng-ngofal yn yr Ysbyty. Cymerodd ran flaenllaw, gyda’i chwaer Mabel [qv] yn trefnu adloniant i’r cleifion, gan gynnwys Band Ysbyty’r Groes Goch Tuscar House. Roedd galw am ei gwasanaeth yn gyfeilydd lleol.

Cyfeirnod: WaW0475

Cerdyn y Groes Goch ar gyfer Dulcie Booker

Cerdyn Cofnod y Groes Goch

Cerdyn y Groes Goch ar gyfer Dulcie Booker

Cefn cofnod y Groes Goch ar gyfer Dulcie Booker, yn dangos ei gwasanaeth yn Ysbyty Tuscar.

Cerdyn Cofnod y Groes Goch (cefn)

Cefn cofnod y Groes Goch ar gyfer Dulcie Booker, yn dangos ei gwasanaeth yn Ysbyty Tuscar.


Adroddiad am y derbyniad ‘Croeso Adre’ a oedd yn cynnwys perfformiad gan Fand Ysbyty Tuscar. Glamorgan Gazette 19 Gorffennaf 1918

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am y derbyniad ‘Croeso Adre’ a oedd yn cynnwys perfformiad gan Fand Ysbyty Tuscar. Glamorgan Gazette 19 Gorffennaf 1918

Adroddiad am y Matinée Mawreddog yn Sinema Penybont gan filwyr Tuscar House (ac eraill) Glamorgan Gazette 29 Tachwedd 1918

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am y Matinée Mawreddog yn Sinema Penybont gan filwyr Tuscar House (ac eraill) Glamorgan Gazette 29 Tachwedd 1918


Adroddiad am gyflwyniad i Dulcie ac Ethel Booker pan gaewyd ysbyty Tuscar House ym mis Ebrill 1919. Glamorgan Gazette 4 Ebrill 1919

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am gyflwyniad i Dulcie ac Ethel Booker pan gaewyd ysbyty Tuscar House ym mis Ebrill 1919. Glamorgan Gazette 4 Ebrill 1919



Administration